Διαταραχές πρόσληψης τροφής:

 

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι ψυχικά νοσήματα που περιλαμβάνουν κυρίως τη ψυχογενή ανορεξία και τη ψυχογενή βουλιμία. Η παρατήρηση αυτών των διαταραχών αυξάνεται σε συχνότητα με την πάροδο του χρόνου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι διαταραχές αυτές συνήθως εμφανίζονται νωρίς στη ζωή του ατόμου και αρχίζουν  κατά την εφηβεία, αλλά μπορούν να αρχίσουν και κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή. Παρατηρούνται συχνότερα σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας και σε νεαρές γυναίκες, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν και στους άνδρες.

 

Η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία ανήκουν στο πλαίσιο των διατροφικών διαταραχών όπου και στις δύο περιπτώσεις το άτομο εκδηλώνει υπερβολική ενασχόληση με το βάρος του και έντονο φόβο μην παχύνει, συχνά αξιολογώντας τον εαυτό του και την αξία του, με βάση την εικόνα του σώματος του. Στα πλαίσια αυτά, το άτομο υιοθετεί μια σειρά απο συμπεριφορές με σκοπό να ελέγξει την κατανάλωση του φαγητού του και το βάρος του.

 

Ενώ οι δύο αυτές παθήσεις έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και κριτήρια που τις ξεχωρίζουν (όπως θα δείτε και παρακάτω), θα μπορούσαμε να πούμε οτι αποτελούν τους δύο πόλους ενός κοινού φάσματος και συχνά συναντούμε περιπτώσεις ανθρώπων που μεταπηδούν μετά απο μια περίοδο ανορεξίας σε ψυχογενή βουλιμία και σε κάποιες περιπτώσεις (λιγότερο συχνά) και το αντίθετο.

​

​

 

 

                                                                 

 

 

 

Στη Ψυχογενή Ανορεξία το βάρος του ατόμου είναι ιδιαίτερα χαμηλό και λόγω  αυτού στις γυναίκες παρατηρείται αμηνόρροια και πιο συγκεκριμένα απουσία τουλάχιστον 3 διαδοχικών κύκλων. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από σκόπιμη απώλεια βάρους, που συμβαίνει με τη θέληση του ίδιου του ατόμου. Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στο κατώτερο ή πάνω απο το κατώτερο όριο που αντιστοιχεί στην ηλικία και στο ύψος του. Συνήθως παρατηρείται υποθρεψία και διαταραχές της λειτουργίας του οργανισμού.

 

Στη Ψυχογενή Βουλιμία το βάρος του ατόμου είναι συνήθως κανονικό. Κύριο χαρακτηριστικό σε αυτή την περίπτωση είναι η κατανάλωση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, μεγάλης ποσότητας φαγητού. Παρατηρείται αίσθημα έλλειψης ελέγχου στην κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια του επεισοδίου (δηλαδή,  αίσθημα του ατόμου ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τι και πόσο τρώει). Το άτομο, στη συνέχεια, βιώνει αισθήματα ενοχής και δυσφορίας και λαμβάνει μέτρα αντιστάθμισης ( πχ: προκλητός έμετος- χρήση καθαρτικών και διουρητικών χαπιών ή και εντατική γυμναστική), που αποσκοπούν στην αποφυγή της αύξησης του βάρους. Παρατηρείται μυστικοπαθής συμπεριφορά και απομάκρυνση απο τον περίγυρο. Συχνά λόγω των ενοχών που το άτομο αισθάνεται ύστερα απο επεισόδια αυξημένης κατανάλωσης τροφής, μπορεί να περάσει σε περιόδους ‘αυστηρής δίατας’ όπου μειώνει αισθητά την προσλαμβανόμενη τροφή, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο που διατηρεί το πρόβλημα.

 

Επεισοδιακή Υπερφαγία- Η επεισοδιακή υπερφαγία χαρακτηρίζεται απο επεισόδια ανεξέλεγκτης υπερφαγίας, πλούσιας συνήθως σε θερμιδικό περιεχόμενο, τα οποία συνοδεύονται απο αισθήματα ενοχής και δυσαρέσκειας. Την επεισοδιακή υπερφαγία συχνά ακολουθούν περίοδοι επαναλαμβανόμενης δίαιτας, χωρίς όμως να ακολουθούνται απο άλλες συμπεριφορές αντιστάθμισης όπως στη βουλιμία ( πχ. έμετοι). Συναντάται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας απο ό,τι η ανορεξία και η βουλιμία και είναι εξίσου συχνή και σε άντρες.

 

Συχνά η υπερβολική και η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού αντικατοπτρίζει την προσπάθεια του ατόμου να συμπληρώσει ένα συναισθηματικό κενό ή και τη δυσκολία του να διαχειριστεί κάποια συναισθήματα με άλλο τρόπο.

 

Εάν εντοπίζετε κάποια απο αυτά τα συμπτώματα στη δική σας διατροφική συμπεριφορά ή εάν γνωρίζετε κάποιο άτομο που φαίνεται να πάσχει απο κάποια διατροφική διαταραχή, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για να μάθετε περισσότερα για την πάθηση αυτή και πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης. (Διαβάστε: Συμβουλευτική Συγγενών: “Πώς να βοηθήσω κάποιον που πάσχει απο Διατροφική Διαταραχή”).

 

Αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής

 

Οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να υπερνικηθούν και είναι σημαντικό για το άτομο να αναζητήσει θεραπεία όσο το δυνατό συντομότερα, διότι μπορούν να έχουν σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Η έγκαιρη δίαγνωση της νόσου βοηθάει στην καλύτερη εξέλιξη και θεραπεία του ατόμου. Αν οι διατροφικές διαταραχές αντιμετωπισθούν από νωρίς, αυτό θα βελτιώσει την έκβαση της ανάρρωσης.

​

Το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει:

​

• Η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία έχει βρεθεί ως πολύ αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών, σε μετρήσεις που αφορούν τόσο στη μείωση των συμπτωμάτων όσο και στα ποσοστά υποτροπής. Έχει ώς στόχο να βοηθήσει το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διαταραγμένο τρόπο διατροφής.

 

• Διατροφική επιμόρφωση ώστε το άτομο να επανεκπαιδευθεί στο να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.

 

• Μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία για τα άτομα που πάσχουν από σοβαρό υποσιτισμό λόγω της έλλειψης τροφής.

 

• Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.

 

•  Η οικογένεια και οι φίλοι των ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή συχνά μπορεί να αισθάνονται σύγχυση και ψυχική ένταση. Η υποστήριξη καθώς και η ψυχοεκπαίδευση, η επιμόρφωση και η καλύτερη κατανόηση των διατροφικών διαταραχών από τους οικείους του ασθενούς, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του θεραπευτικού πλάνου.

​

​