Δρ Άρτεμις Ξανθάκη, CPsychol.
[DPsych, MSc, BSc (Hons)]
Χαμηλή Αυτοεκτίμηση:
Αυτοεκτίμηση σημαίνει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, να πιστεύουμε στην αξία μας, να εκτιμάμε τις δυνατότητες μας και τα όρια μας, να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι, με τα θετικά του και τα αρνητικά του, να συγχωρούμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Δεν είναι κάποιο εξιδανικευμένο κατασκεύασμα αλλά ο αυθεντικός μας εαυτός και βασίζεται σε μια προσωπική αξιολόγηση όπου προσπαθούμε να αναπτυσσόμαστε και να βελτιωνόμαστε συγκρίνοντας πάντα με τον εαυτό μας και όχι με τους άλλους. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση διαμορφώνεται συνήθως κατά την παιδική ηλικία, βρίσκεται συχνά πίσω απο τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στις σχέσεις μας και στη συμπεριφορά μας και αποτελεί κοινό στοιχείο στα περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να πηγάζει απο προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες, κοινωνικές δυσκολίες, μακροχρόνια προβλήματα και χρόνιο άγχος, που μπορεί να κάνουν το άτομο να χάσει την πεποίθηση οτι έχει την ικανότητα να τα καταφέρει.
Οι αρνητικές σκέψεις τείνουν να είναι αυτόματες και συχνά βασίζονται στη χαμηλή αυτοεκτίμηση που έχει το ίδιο το άτομο, παρά στην πραγματικότητα. Άτομα με αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό τους τείνουνε να δίνουν προσοχή και να ερμηνεύουν τα γεγονότα με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύουν αυτές τις πεποιθήσεις, καθώς τους είναι πιο οικείες. Έτσι, συχνά επηρεάζονται πολύ από τα αρνητικά σχόλια των άλλων, αμφισβητούν τον εαυτό τους και τον κρίνουν αυστηρά, μειώνοντας τα θετικά τους στοιχεία. Συχνά έχουν δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων και γενικότερα είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς συναισθηματικά στο άγχος, στις ενοχές, στη μοναξιά και στην κατάθλιψη.
Αντιθέτως, η υψηλή αυτοεκτίμηση αυξάνει τις πιθανότητες να δημιουργούμε υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, να είμαστε ικανοποιημένοι απο τη ζωή μας και να αισθανόμαστε επαρκείς, ώστε να πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, δε φοβούνται να κάνουν αλλαγές και διαχειρίζονται επιτυχώς τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώνουν.
Η αυτοπεποίθηση είναι κάτι που «χτίζεται» σιγά-σιγά και μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Μέσω της Γνωσιακής-Συμπεριφοριστικής Θεραπείας το άτομο μαθαίνει να εντοπίζει και να αμφισβητεί τις αρνητικές πεποιθήσεις με τις οποίες έχει συνηθίσει να βλέπει τον εαυτό του και να τις αντικαθιστά με άλλες πιο ρεαλιστικές και πιο ισορροπημένες. Μαθαίνει να εστιάζει συνειδητά στις ποιότητες που διαθέτει και μέσω της γνωσιακής αναδόμησης σταδιακά αποκτά διαφορετική εικόνα για τον εαυτό του.