Διπολική Διαταραχή

Η διπολική διαταραχή είναι η αλλαγή της συναισθηματικής διάθεσης μεταξύ των δύο πόλων, κατά την οποία το άτομο μπορεί να περνάει ανα περιόδους επεισόδια μανίας, σε άλλες περιόδους, επεισόδια κατάθλιψης ή ακόμα και μεικτά επεισόδια. Τα χαρακτηριστικά της νόσου παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία, καθώς διαφέρουν πολύ απο άτομο σε άτομο ώς προς την εναλλαγή, τη διάρκεια και τη φύση των μανιακών και των καταθλιπτικών επεισοδίων. Για παράδειγμα μπορεί κάποιοι να μην εμφανίζουν καθόλου κατάθλιψη ή μόνο ήπιας μορφής και να εμφανίζουν έντονα μανιακά επεισόδια με ψυχωσικά στοιχεία (πχ σύγχυση, παραλήρημα), ενώ άλλοι μπορεί να εμφανίζουν ήπια μανιακά επεισόδια (υπομανία) και να έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην εκδήλωση σοβαρής μορφής κατάθλιψης. Για να γίνει διάγνωση της διπολικής διαταραχής, τα συμπτώματα και των δύο επεισοδίων δεν πρέπει να έχουν προκληθεί απο την χρήση ουσιών, φαρμάκων ή από άλλη ιατρική /οργανική πάθηση.

Στη μανιακή φάση εκδηλώνεται:

Υπέρμετρα ανεβασμένη διάθεση- ευφορία/διέγερση
Ακατάπαυστη ομιλία- λογόρροια
Κατακλυσμός σκέψεων
Διάσπαση προσοχής
Ιδεοφυγή (ταχύτατη εναλλαγή θέματος της ομιλίας)
Υπερδραστηριότητα-Υπερκινητικότητα
Μειωμένη ανάγκη ύπνου
Υπερεκτίμηση προσωπικών δυνατοτήτων-ικανοτήτων
Ιδέες μεγαλείου
Αυξημένη ευερεθιστικότητα
Συναισθηματική αστάθεια
Άρση αναστολών, υπερβολικές χρηματικές σπατάλες

Η παράλληλη χρήση αλκοόλ ή/και άλλων ουσιών είναι αρκετά συνηθισμένη και μπορεί να περιπλέξει την κλινική εικόνα και τη θεραπεία.

Στην υπομανία τα παραπάνω συμπτώματα είναι λιγότερο έντονα επιτρέποντας το άτομο να κρατήσει ένα επίπεδο λειτουργικότητας (πχ. στην εργασία του και στην προσωπική του ζωή), κάτι που είναι ανέφικτο σε φάσεις μανίας. Εάν η φάση μανίας δεν αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά, αυξάνεται ο κίνδυνος εμπλοκής του ατόμου σε επικίνδυνες καταστάσεις και μπορεί να λάβει αποφάσεις που θα του επιφέρουν βλαβερές συνέπειες.

Στην καταθλιπτική φάση εκδηλώνεται:

Καταθλιπτική διάθεση
Απαισιοδοξία
Έλλειψη ενδιαφέροντος και ενέργειας
Έλλειψη ευχαρίστησης
Διαταραχές ύπνου και όρεξης
Διάσπαση προσοχής
Αυξημένη ευερεθιστικότητα και θυμός
Απώλεια διάθεσης για σεξουαλική δραστηριότητα
Σκέψεις θανάτου και αυτοκτονικός ιδεασμός

Και στις δύο φάσεις της διπολικής διαταραχής, είναι συχνά απαραίτητη, για κάποιο διάστημα, η νοσηλεία.

Η διπολική διαταραχή είναι μια χρόνια νόσος και ενώ το άτομο μπορεί να περνάει διαστήματα ελεύθερα συμπτωμάτων, είναι σημαντικό να βρίσκεται σε μια σταθερή παρακολούθηση απο ψυχίατρο και ψυχολόγο. Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας θεωρείται πως αποτελεί την πλέον κατάλληλη επιλογή για μια πολύπλευρη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της νόσου.

Η συστηματική λήψη της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να βοηθήσει τους περισσότερους να έχουν υπο έλεγχο τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής. Εάν όμως το άτομο δεν ακολουθεί σταθερά την αγωγή του, τότε διατρέχει τον κίνδυνο τα χρονικά διαστήματα ελεύθερα συμπτωμάτων να γίνονται συντομότερα με την πάροδο του χρόνου.

Είναι πιο πιθανό να ζητήσει βοήθεια κάποιος όταν περνάει τη φάση της κατάθλιψης λόγω της δυσφορίας που νιώθει, παρά όταν βρίσκεται σε μανιακό επεισόδιο, καθώς σε εκείνη τη φάση δεν αναγνωρίζει οτι υπάρχει πρόβλημα. Εδώ η οικογένεια μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στο να παρακινήσει τον άνθρωπο της να επισκεφτεί ειδικό, ο οποίος με τη σειρά του θα συμβάλει στην τακτική παρακολούθηση της διάθεσης καθώς και στη συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει επιπλέον παρέχοντας στήριξη και εκπαίδευση στους ίδιους και στις οικογένειες τους, στην προσπάθεια τους να αγωνιστούν ενάντια στη νόσο. Μέσω της θεραπείας ενημερώνονται για το πώς να αναγνωρίζουν τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της υποτροπής, ώστε να τα εντοπίζουν εγκαίρως και να μην καταλήγουν σε επεισόδια. Μαθαίνουν επίσης να ακολουθούν ισορροπημένες συνήθειες στην καθημερινότητα τους και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά την παρόρμηση, το στρες και άλλα λοιπά προβλημάτα που προκύπτουν απο τη διαταραχή, δίνοντας τους τη δυνατότητα να ζήσουν χωρίς προβλήματα στο επαγγελματικό, κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον.